پساب چیست: 5 مورد از انواع پساب و تفاوت آن با فاضلاب

مقدمه

پیش از آنکه بدانیم پساب چیست بهتر است درک کنیم که در دنیای امروز، مسئله محیط زیست و حفاظت از منابع آبی به عنوان یکی از موضوعات حیاتی و مهم برای جوامع انسانی برجسته شده است. با گسترش صنعت، تولیدات بشر و استفاده گسترده از منابع آبی، پدیده آلودگی و تولید پساب به یکی از چالش‌های عمده در حوزه محیط زیست تبدیل شده است.

پساب، به عنوان یک منبع آب آلوده حاصل از روند طبیعی یا ناشی از فعالیت‌های انسانی و صنعتی،  مطرح می‌شود. این آب‌های آلوده حاوی آلاینده‌ها، ذرات جامد، مواد شیمیایی و سایر آلاینده‌های مختلف هستند که تهدیدی جدی برای محیط زیست و منابع آبی محسوب می‌شوند.

به منظور مدیریت صحیح و پالایش مناسب پساب‌ها، باید بدانیم که پساب چیست و شناخت دقیق و جامعی از انواع پساب‌ها و تفاوت‌های آن‌ها با سایر نوع فاضلاب‌ها ضروری است. در این مقاله، به بررسی مفهوم و تعریف پساب پرداخته و انواع مختلف آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همچنین، تفاوت‌های پساب با سایر انواع فاضلاب‌ها و پسماندها را بررسی خواهیم کرد.

با توجه به اهمیت موضوع پساب و نقش آن در حفاظت از منابع آبی و حفظ محیط زیست، شناخت دقیق از انواع پساب‌ها و مدیریت مناسب آن‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا راهکارهای مناسبی برای کاهش آلودگی آب‌ها و بهبود وضعیت محیط زیست ارائه دهیم.

پساب چیست

در جواب این سوال که پساب چیست، می توان گفت نوعی آب آلوده است که به عنوان ضایعات آبی در نتیجه فعالیت‌های انسانی و صنعتی تولید می‌شود. این آب حاوی آلاینده‌ها، ذرات جامد، مواد شیمیایی و سایر آلاینده‌هایی است که به طور طبیعی یا به واسطه فرآیندهای انسانی به آن اضافه می‌شوند. پساب به این دلیل که می تواند حاوی آلاینده‌ها و اثرات زیست محیطی نامطلوبی باشد، نیازمند پالایش و مدیریت مناسب است تا به حفظ منابع آبی و حفظ محیط زیست کمک شود.

فاضلاب، که در زبان انگلیسی به آن “sewage” می‌گویند، شامل آب‌هایی است که در نتیجه استفاده انسان آلوده می‌شود و نیاز به پالایش و تصفیه دارد. این آب‌ها شامل آب خانگی، تجاری و صنعتی می‌شوند. به عنوان مثال، آبی که برای شستشوی ظروف، استحمام، سرویس بهداشتی و فرآیندهای صنعتی استفاده می‌شود، به عنوان فاضلاب محسوب می‌شود. در مقالات انگلیسی، از عبارت “wastewater” نیز برای توصیف این آب‌های آلوده یا پساب استفاده می‌شود.

انواع پساب | پساب خاکستری

انواع پساب چیست

پساب را می‌توان بر اساس منشأ و درجه آلودگی به انواع مختلفی تقسیم کرد. در زیر به دو دسته کلان آن اشاره شده است. این دو دسته عبارتند از:

• پساب خاکستری
• پساب سیاه

یکی از انواع پساب، پساب خاکستری است. این نوع پساب شامل آب‌هایی است که حاصل از فعالیت‌هایی می‌شود که در آن، آب با مدفوع انسان در تماس نیست. به عنوان مثال، آب حاصل از سینک، دوش، ماشین لباسشویی و سایر منابع مشابه. آب‌های پساب خاکستری در سطح آلودگی کمتری قرار دارند و پس از پالایش، می‌توانند برای مصارف غیرآشامیدنی مانند آبیاری یا شستشوی توالت مورد استفاده قرار گیرند.

نوع دیگری از پساب، پساب سیاه است. این نوع پساب حاوی مدفوع انسانی است و معمولاً از سرویس بهداشتی و سیستم‌های فاضلابی تخلیه می‌شود. پساب سیاه بسیار آلوده است و نیاز به پالایش مناسب دارد تا قبل از بازگرداندن آن به محیط، باکتری‌ها و آلودگی‌های مضر حذف شوند.

اما در دسته بندی دیگری آنها را می توان به انواع زیر تقسیم بندی کرد.

• پساب صنعتی
• پساب شهری
• پساب کشاورزی
• پساب بارانی
• پساب بیمارستانی

1. پساب صنعتی چیست

پساب صنعتی، آب‌ها و موادی است که به عنوان فرآیندهای پایانی تولید و تولید صنعتی به وجود می‌آید. این پساب‌های حاصل از فاضلاب صنعتی ممکن است مواد شیمیایی، مواد آلی و غیرآلی، مواد نفتی، فلزات سنگین، املاح، مواد رنگی، واکنش‌های حرارتی و یا مواد شبیه به اینها را شامل شوند. پساب صنعتی معمولاً نیاز به پالایش و پساب‌زدائی دارد تا به میزان مناسب و به شکلی که به محیط زیست آسیب نرساند، دفع یا بازیافت شود.

تجمیع نادرست یا پساب‌های ناپالایشی می‌توانند به آلودگی آب‌های زیرزمینی و سطحی، کاهش کیفیت آب، و تأثیرات زیست‌محیطی منفی منجر شوند. به عبارت دیگر، مدیریت صحیح پساب‌های صنعتی از اهمیت بسیاری برخوردار است تا محیط زیست را حفظ کرده و به پایداری منابع آب کمک کند.

2. پساب شهری یا پساب بهداشتی چیست

پساب شهری یا پساب بهداشتی، مجموعه‌ای از آب‌ها و موادی است که در حین استفاده روزمره از آب در مناطق شهری تولید می‌شود. این پساب‌ها عمدتاً شامل آب‌های استحمام، آب‌های سفید کننده، آب‌های رستوران‌ها، آب‌های توالت، آب‌های خانگی، و سایر آب‌های فاضلاب شهری هستند. پساب شهری معمولاً حاوی مواد آلی، مواد شیمیایی، مواد معدنی، و مواد بیولوژیکی است.

مدیریت و پالایش پساب شهری بسیار مهم است تا آلودگی منابع آبی محلی و محیط زیست را کاهش داده و از اثرات مخرب آن جلوگیری شود. پساب شهری پس از جمع‌آوری از منازل و ذخیره و انتقال، به تصفیه‌خانه فاضلاب منتقل می‌شود تا از طریق فرآیندهای تصفیه مختلف، به حالتی که قابلیت بازیافت یا دفع به محیط زیست را داشته باشد، تصفیه شود. این کارها به حفظ بهداشت عمومی و حفاظت از منابع آبی اهمیت ویژه‌ای دارد.

3. پساب کشاورزی چیست

پساب کشاورزی، مجموعه‌ای از آب‌ها و موادی است که در فرآیندهای کشاورزی تولید می‌شود. این پساب‌ها شامل آب‌هایی هستند که به عنوان نتیجه‌ای از آبیاری مزارع، شستشوی ماشین‌آلات کشاورزی، استفاده از کودها و سموم، و فرآیندهای دیگر در کشاورزی ایجاد می‌شوند. پساب کشاورزی ممکن است حاوی مواد آلی، مواد نیتروژنی، فسفر، پتاسیم، سموم شیمیایی، و آلودگی‌های دیگر باشد.

مدیریت صحیح پساب کشاورزی نیز بسیار اهمیت دارد، زیرا این پساب‌ها می‌توانند به آلودگی منابع آبی و تغییرات زیست‌محیطی منفی منجر شوند. استفاده از تکنیک‌های مدیریت منابع آب، کشاورزی پایدارتر و استفاده بهینه از کودها و سموم می‌تواند به کاهش تولید پساب کشاورزی و بهبود کیفیت آب‌های آبیاری کمک کند. همچنین، پساب کشاورزی می‌تواند به منظور بازیافت یا استفاده در فرآیندهای دیگر نیز تصفیه شده و مدیریت شود.

4. پساب بارانی چیست

پساب بارانی، آب‌های بارانی است که به عنوان نتیجه‌ای از باران‌ها و وقوع رخدادهای هواشناسی مانند تجمع باران، رگبار، یخبندان، یخ‌زدگی، و تجمع برف به وجود می‌آید. این آب‌ها از سطح زمین به رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، جوی آب‌ها، سیستم‌های جاری آب، و در نهایت به محیط زیست روانه می‌شوند.

پساب بارانی معمولاً حاوی مواد مختلفی می‌شود که از سطح زمین جمع‌آوری می‌شوند. این مواد می‌توانند شامل ذرات خاک، مواد آلی، مواد نیتروژنی و فسفری از کودها، آلودگی‌های شیمیایی از آلودگی هوا و سایر مواد آلوده کننده باشند.

5. پساب پزشکی یا بیمارستانی چیست

فاضلاب بیمارستانی و پزشکی، مجموعه‌ای از آب‌ها و مواد آلوده است که در فرآیندهای پزشکی و درمانی در بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی، و سایر اماکن مرتبط تولید می‌شود. این نوع پساب ممکن است حاوی مواد بیولوژیکی ناشی از انجام عمل‌های جراحی، درمان بیماران، تست‌های آزمایشگاهی، و دیگر فعالیت‌های پزشکی باشد.

فاضلاب بیمارستانی و پزشکی بیشترین توجه را به علت حاوی بیماری‌زاها و مواد شیمیایی خطرناک نیاز دارد. به دلیل احتمال وجود عوامل آلودگی، مدیریت صحیح و تصفیه این نوع پساب ضروری است تا جلوگیری از انتشار عوامل آلودگی به محیط زیست و تأثیرات مخرب آنها جلوگیری شود. سیستم‌های تصفیه خاصی برای پساب بیمارستانی و پزشکی وجود دارد که بتواند بازیافت یا دفع ایمن این پساب‌ها را تضمین کند تا بهداشت عمومی و حفظ محیط زیست تامین شود.

این تنها چند مثال از انواع پساب‌ها است و بر اساس منبع تولید و ماهیت فعالیت‌ها، ممکن است نوع و میزان آلاینده‌ها در پساب‌ها متفاوت باشد. مدیریت مناسب و پالایش این پساب‌ها بسیار اهمیت دارد تا به حفظ محیط زیست و حفظ منابع آبی کمک شود.

اولین مرحله در مدیریت پساب چیست؟ در مرحله اول تفکیک و انتقال انواع فاضلاب به مراکز تصفیه است. که ما انواع فاضلاب و مسیر های انتقالی را تا سیستم های تصفیه به صورت کامل در مقالات خود شرح داده ایم.

تفاوت فاضلاب و پساب چیست

تفاوت فاضلاب و پساب چیست

فاضلاب و پساب دو مفهوم متفاوت هستند و هرچند تعاریف آنها در بالا بیان شد اما تعاریف را در زیر به صورت کاملتری شرح می دهیم. در واقع، پساب گاهاً به صورت زیرمجموعه‌ای از فاضلاب است، به ویژه زمانی که به فاضلاب‌های صنعتی اشاره می‌کنیم و از عبارت “پساب صنعتی” استفاده می‌کنیم. اما در کل، تفاوت فاضلاب و پساب به شرح زیر است:

۱. فاضلاب چیست

فاضلاب به تمامی آب‌هایی اطلاق می‌شود که ناشی از استفاده انسان، فعالیت‌های صنعتی، کشاورزی، شیرابه و سایر منابع مشابه است. به عبارت دیگر، فاضلاب شامل آب‌های آلوده است که باید پالایش و تصفیه شوند قبل از تخلیه به محیط زیست. این آب‌ها می‌توانند حاوی فضولات انسانی، مواد آلی، شیمیایی و آلودگی‌های مختلف باشند.

۲. پساب چیست

پساب به آب‌های آلوده و خروجی‌هایی اطلاق می‌شود که در نتیجه فرآیندهای تولید، صنعتی و استفاده از منابع آبی به وجود می‌آیند. به‌عنوان مثال، آب بازگشتی و تصفیه شده از تصفیه‌خانه‌ها، آب صنعتی باقیمانده از فرآیندهای تولید، آب خنک‌کننده در صنایع و آب مصرفی در بویلرها و سیستم‌های خنک‌کننده. پساب معمولاً حاوی آلاینده‌های خاصی است که نیاز به پالایش و تصفیه دارد تا به استانداردهای تعیین شده برای دفع به محیط زیست و بازگرداندن به دوره آبی مطلوب برسد.

در کاربرد عمومی، عبارات فاضلاب و پساب گاهاً به جای یکدیگر استفاده می‌شوند. با این حال، باید توجه داشت که واژه “پساب” بیشتر به آب‌هایی اشاره دارد که حاوی آلاینده‌های خاصی مانند آب بازگشتی صنعتی و آب صنعتی است، درحالی‌که واژه “فاضلاب” به تمام آب‌های آلوده از منابع مختلف اشاره می‌کند.

بعد از این که متوجه شدید تفاوت فاضلاب و پساب چیست با توجه به تفاوت‌های بین این دو، مدیریت مناسب و پالایش این آب‌ها ضروری است تا آلودگی کاهش یاقته و منابع آبی بهبود یابند.

تفاوت پسماند و پساب چیست

همچنین باید تفاوت بین پساب و پسماند را نیز بیان کنیم. پسماند به هر نوع زباله اشاره دارد که ناشی از فعالیت‌های تولید و مصرف انسان است و شامل زباله‌های جامد، زباله‌های آلی و زباله‌های خطرناک می‌شود. به طور کلی، پساب به مایعات آلوده و غیرقابل استفاده اشاره می‌کند که نتیجه استفاده انسان از منابع آبی می‌شود.

بنابراین، با توجه به این تفسیر، مدیریت مناسب و پالایش پساب‌ها ضروری است تا آلودگی کاهش یابد و آب بازیافت شده بتواند مجدداً استفاده شود. اما در مدیریت پسماند که جامدات زباله است نیز نباید غافل شد.

تاثیر منفی فاضلاب شهری

تاثیر لوله کشی فاضلاب بر پساب

استفاده از لوله‌کشی و انشعاب فاضلاب در روند پساب دارای تأثیرات مهمی است که به طور کلی به مدیریت و کنترل بهتر پساب‌ها کمک می‌کند. در زیر به برخی از این تأثیرات اشاره می‌کنیم:

1. جمع‌آوری و انتقال مؤثر پساب: لوله‌کشی و انشعاب فاضلاب، روشی مؤثر برای جمع‌آوری پساب‌ها است. با احداث سامانه لوله‌کشی شهری یا اگو، پساب‌ها به صورت مرتب و مستقیم به تصفیه‌خانه‌ها یا دیگر مکان‌های مورد نیاز هدایت می‌شوند. این کار باعث کاهش آلاینده‌ها در محیط زیست و بهبود کیفیت آب منطقه می‌شود.
2. کاهش آلودگی زیستگاه‌های آبی: با استفاده از لوله‌کشی و انشعاب فاضلاب، تخلیه نامناسب پساب‌ها به منابع آبی مانند رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و سواحل کاهش می‌یابد. این کار باعث حفظ زیستگاه‌های آبی و جلوگیری از آلودگی و خسارت به جانوران آبزی و سایر موجودات زنده محیط زیست می‌شود.
3. بهره‌وری در تصفیه پساب: لوله‌کشی و انشعاب فاضلاب به تصفیه‌خانه‌ها امکان می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن از پساب‌ها استفاده کنند و آن‌ها را تصفیه کنند. با جمع‌آوری و هدایت پساب‌ها به تصفیه‌خانه‌ها، فرآیندهای تصفیه به صورت مرتب و مداوم انجام می‌شود و کیفیت آب خروجی بهبود می‌یابد.
4. کاهش خطرات بهداشتی: استفاده از لوله‌کشی و انشعاب فاضلاب به عنوان یک سامانه کامل، کمک می‌کند تا خطرات بهداشتی مرتبط با نامناسب بودن پساب‌ها کاهش یابد. با هدایت پساب‌ها به تصفیه‌خانه‌ها، فضولات انسانی و آلاینده‌های مختلف در محیط زیست منعقد و از تماس مستقیم آنها با انسان‌ها و حیوانات جلوگیری می‌شود.

با استفاده از لوله‌کشی و انشعاب فاضلاب، سازمان‌ها و مراکز مسئول می‌توانند به بهترین شکل ممکن با مدیریت و کنترل پساب‌ها، منابع آبی را حفظ کرده و آسیب به محیط زیست را کاهش دهند. همچنین، استفاده از این سامانه‌ها به بهره‌وری بیشتر در تصفیه پساب‌ها و صرفه‌جویی در منابع مالی نیز کمک می‌کند.

ما نیز در شرکت عمران پی بنیس نقش خود را در نقش نصب کننده انشعاب فاضلاب خانگی به فاضلاب شهری، در راستای بهبود وضعیت آب نقشی تاثیرگذار در جوامع شهری الی الخصوص شهر تهران داشته است.

cod پساب چیست

COD (Chemical Oxygen Demand) یا اکسیژن خواهی شیمیایی یکی از مهمترین پارامترهای اندازه‌گیری کیفیت پساب است که نشان‌دهنده میزان اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون مواد آلی و شیمیایی موجود در پساب است.

هرچه میزان COD بیشتر باشد یعنی مواد آلاینده بیشتری در پساب وجود دارد و نیاز به تصفیه بیشتری دارد. مقدار COD بسته به نوع پساب متفاوت است. به طور مثال در پساب خانگی 100-300 میلی‌گرم بر لیتر و در پساب صنعتی 500-1000 میلی‌گرم بر لیتر است.

COD با روش‌های مختلفی از جمله پتاسیم دی‌کرومات، پتاسیم پرمنگنات و رفلاکس قابل اندازه‌گیری است. اندازه‌گیری COD برای ارزیابی کارایی سیستم تصفیه پساب و کنترل کیفیت پساب خروجی ضروری است.

کلام آخر عمران پی بنیس

در این مقاله، به این مفاهیم پراختیم که پساب چیست، انواع پساب چیست و تفاوت آن‌ها با سایر فاضلاب‌ها و پسماندها را بررسی کردیم. دریافتیم که پساب‌ها آب‌های آلوده‌ای هستند که در نتیجه فعالیت‌های انسانی و صنعتی تولید می‌شوند و حاوی آلاینده‌ها و مواد آلوده مختلف هستند. بررسی انواع پساب‌ها نشان داد که هر نوع پساب بسته به منبع تولیدکننده و خصوصیات آن دارای آلاینده‌ها و ترکیبات مختلفی است که نیازمند مدیریت مناسب و پالایش صحیح می‌باشد.

برای حفظ محیط زیست و منابع آبی، ضروری است که برنامه‌ها و راهکارهای مناسبی برای کنترل و مدیریت پساب‌ها اجرا شود. این شامل استفاده از فناوری‌های پالایش پیشرفته، ارتقای آگاهی عمومی درباره اهمیت مدیریت پساب‌ها، تنظیم مقررات و قوانین مربوطه و همکاری بین صنعت و ادارات محیط زیست می‌باشد.

با توجه به اینکه پساب‌ها تأثیر مستقیمی بر محیط زیست و منابع آبی دارند، اهمیت آگاهی و همکاری همه نهادها و جوامع مرتبط در این زمینه بسیار بزرگ است. فقط با همکاری و تلاش مشترک می‌توانیم به حفظ و بهبود وضعیت محیط زیست و منابع آبی کمک کرده و به نفع سلامتی انسان‌ها و پایداری طبیعت عمل کنیم. بنابراین، پیگیری مدیریت صحیح پساب‌ها و ترویج آگاهی عمومی در این زمینه نیازمندی‌های اساسی برای سازندگان سیاست‌ها، صنعتگران، مدیران و جوامع است.

استفاده هوشمندانه از منابع آبی و کاهش آلودگی پساب‌ها می‌تواند به ما کمک کند تا زندگی بهتری را برای آینده خود و نسل‌های آینده فراهم کنیم. لذا، تلاش مستمر برای مدیریت بهینه پساب‌ها و حفظ منابع آبی برای حفظ محیط زیست و ارتقای سطح کیفیت زندگی جامعه، امری بی‌نیاز از زمان و مکان است و از اهمیت بالایی برخوردار است.

اگر در زمینه لوله کشی فاضلاب و نصب انشعاب فاضلاب شهری برای مدیریت پسماند خود به خدماتی نیاز داشتید، شرکت عمران پی بنیس یکی از بزرگترین شرکت های ثبت شده حال حاضر در تهران است. در پایان اگر نظر و یا انتقادی داشتید می توانید با ما از بخش دیدگاه های همین مقاله با ما در میان بگذارید.